Medium… Post… Mortem… Vol. 2 — „redefinicje środka przekazu oraz samego dzieła”
Artyści biorący udział w wystawie:
Mirosław Bałka
Józef Bury
Marta Deskur
Stanisław Dróżdż
Izabella Gustowska
Miho Iwata
Rafał Jakubowicz
Grzegorz Klaman
Piotr Kurka
Konrad Kuzyszyn
Dominik Lejman
Zbigniew Libera
Łukasz Skąpski
Edyta Wolska
Projekt cyklu wystawienniczego „Medium… Post… Mortem…” jest próbą zreflektowania i zdiagnozowania kondycji oraz potencjału współczesnej sztuki w kontekście zmian i przedefiniowania klasycznego medium, jakie miały miejsce na przestrzeni minionych kilku dekad. Punktem wyjścia dla autora projektu stała się idea przenikania się oraz łączenia właściwości różnych mediów w obrębie jednego dzieła. Stąd prezentowane prace obrazują proces i ewokację transgresywnego myślenia o dziele oraz medium. Z tych też powodów prezentowane wystawy są przede wszystkim demonstracją prac artykułujących problematykę matrycy oraz metod jej przekroczenia w materialnym, medialnym i konceptualnym rozumieniu.
Obydwie odsłony „Medium… Post… Mortem…” są konstatacją obecnego kształtu, potencjału i status quo dzieła sztuki, a przede wszystkim ewolucji myślenia o medium, jaka nastąpiła w efekcie radykalnych przewartościowań w sztuce lat 70. i wyłonienia się konceptualnego paradygmatu praktyk artystycznych. W ślad za tymi zmianami — jak pamiętamy — podążyły redefinicje środka przekazu oraz samego dzieła, a także rozwój mediów elektronicznych, cyfrowa multiplikacja i powołanie intermedium czy multimediów. Nie bez znaczenia jest i to, że żyjemy dziś już w zupełnie innych realiach niż Warhol bądź Rauschenberg, czego egzemplifikacją są współzależności sfery władzy i wiedzy z przestrzenią widzialności. Symptomatycznym przykładem tych relacji i uwikłań mogą być socjologiczne, polityczne i estetyczne reperkusje terrorystycznego ataku na World Trade Center w 2001 roku.
W rezultacie zaistniałych przemian oraz konwersji sfery widzialności sztuka stanęła wobec nowej sytuacji — innego świata, innych mediów i innego stylu myślenia. Nieoczekiwanie proces dekonstruowania i rekonstruowania tradycyjnego medium stał się w istocie problemem ontologicznym i eschatologicznym. Dotyczy bowiem zarówno sztuki jak i życia, odnosi się do dzieła oraz do człowieka.
Cykl wystawienniczy „Medium… Post… Mortem…” jest przewrotną egzemplifikacją tej sytuacji. W zamierzeniu kuratora projektu ekspozycja ma ukazywać stany graniczne — dzieła, sztuki, rzeczywistości... Stąd też koncepcja ukazania tego procesu w dwóch wymiarach: semantycznym oraz mitograficznym. Z jednej strony prezentowane dzieła mają reprezentować transgresję na planie językowym, gdyż są efektem przekroczenia tradycyjnego medium (np. malarstwa, fotografii, rzeźby itd.), z drugiej zaś — mają artykułować świat reprezentacji podlegający zmienności, przechodniości i przemijaniu. Wystawy zatem akumulują dzieła oraz pokazują artystyczne postawy, dla których punktem wyjścia (bądź też wiążącym je kontekstem) są artystyczne realizacje ukazujące aspekt mobilności lub transgresji — na planie matrycy, znaku, artysty.
Niezależnie od problematyki medium przekraczającego swe ograniczenia — istotnym tematem tej prezentacji są również stany „graniczne” świata przedstawionego. Pojawiająca się w tym kontekście problematyka eschatologiczna oraz tematyka abjectu (traumatycznych treści podmiotu wypieranych ze świadomości) może być ukazana — a rebours — w perspektywie afirmatywnej — jako proces rozpadu i jednocześnie wyłaniania się nowych form. Niezależnie od tego przedsięwzięta przez niektórych artystów estetyzacja nie musi oznaczać etycznego relatywizmu, lecz ukazanie „oka cyklonu”, który pulsuje w dziele „podskórnie”, ukrywając się pod dekoratywnymi czy ornamentalnymi formami.
Roman Lewandowski
Autor projektu i kurator wystawy.
